Thời gian gần đây, thị trường bất động sản đã phải đối mặt với nhiều khó khăn, gây ra tình trạng “rơi rụng” của lực lượng lao động trong ngành này, và điều này đang tạo ra nguy cơ thiếu hụt nhân sự trong tương lai.

Vào đầu tháng 12, Quốc hội đã thông qua Luật Kinh doanh Bất động sản sau khi được sửa đổi, với nhiều điều khoản được dự đoán sẽ làm giảm mạnh số lượng môi giới. Ví dụ, các cá nhân hoạt động trong lĩnh vực này sẽ phải có chứng chỉ, và họ chỉ được làm việc tại các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ sàn giao dịch bất động sản hoặc đơn vị kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản. Tuy nhiên, trước khi Luật này có hiệu lực, thị trường lao động đã bắt đầu chịu áp lực giảm mạnh.

Một ví dụ là Kim Yến, trưởng phòng truyền thông của một công ty bất động sản ở Bình Dương, đã nộp đơn nghỉ việc và chuyển sang lĩnh vực công nghệ sau 7 năm làm việc trong ngành bất động sản. Yến cho biết trong 8 tháng gần đây, cô không bao giờ nhận đủ lương. Dự án không bán được, doanh số không đạt được, công ty đã phải cắt giảm 30% nhân sự đầu năm. Những nhân viên còn lại phải làm việc nhiều hơn nhưng chỉ nhận được 50% lương và không có hoa hồng. Với khoản vay mua nhà hàng tháng khoảng 25 triệu đồng, gia đình cô Yến đã phải gánh một áp lực tài chính nặng nề. Do đó, cô quyết định chuyển ngành nghề.

Danh, giám đốc kinh doanh của một công ty bất động sản lớn ở TP HCM, đã chuyển hướng sang thương mại điện tử từ đầu tháng 12 sau hơn một năm chịu đựng thị trường không phục hồi và thu nhập không ổn định. Danh không có kế hoạch trở lại ngành bất động sản trong thời gian tới.

Trong khi đó, Hiền, trưởng bộ phận kinh doanh tại một sàn giao dịch ở quận 3, TP HCM, đã phải xin trợ cấp thất nghiệp từ tháng 7, mặc dù không nằm trong danh sách công ty cho nghỉ việc. Hiện công ty nợ bảo hiểm, nợ lương và hoa hồng vẫn chưa được thanh toán. Hiền đã chuyển hướng nghề nghiệp sang tư vấn sức khỏe và quyết định ổn định trong lĩnh vực này.

Những trường hợp trên chỉ là một số ít trong hàng ngàn nhân sự đã rời bỏ thị trường bất động sản trong năm vừa qua. Theo Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS), đến đầu tháng 12, đã có 70% môi giới nghỉ việc và rời khỏi ngành. Số lượng môi giới đang hoạt động hiện chỉ còn chưa đến 100.000 người trong tổng số gần 300.000 môi giới trước đây. Từ cuối năm 2022 đến nửa đầu năm 2023, gần 95% nhân sự trong ngành bất động sản đã bị giảm thu nhập, trong đó có 14% giảm 20-30% thu nhập, hơn một nửa giảm 30-40%, và khoảng 5% giảm trên 70% thu nhập.

Một khảo sát về mức lương trong năm 2023 do Navigos Group công bố cũng cho thấy rằng thu nhập của nhân sự quản lý trong ngành xây dựng và bất động sản đã giảm đáng kể. Một số vị trí đã giảm mức lương một nửa hoặc thậm chí giảm hai lần so với hai năm trước đó. Đối với đội ngũ môi giới bất động sản, mức lương cơ bản dao động từ 3,5-5 triệu đồng mỗi tháng, tính tiền hoa hồng và phụ cấp từ 7-10 triệu đồng. Những người làm lâu năm có thể kiếm được 20-30 triệu đồng mỗi tháng. Tuy nhiên, hầu hết các môi giới hiện nay không nhận đủ lương và hoa hồng.

Sự giảm mạnh của lực lượng lao động trong ngành bất động sản có thể dẫn đến tình trạng thiếu hụt nhân sự nghiêm trọng vào năm sau. Một khảo sát được thực hiện bởi Viện Nghiên cứu Kinh tế – Tài chính – Bất động sản Đất Xanh Services vào tháng 9 với các môi giới đã nghỉ việc cho biết, chỉ có khoảng 38% có ý định trở lại khi thị trường phục hồi, 24% cảm thấy phân vân và 27% đã chuyển hướng nghề nghiệp và không có kế hoạch trở lại.

Theo TS Cấn Văn Lực, Chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV, nhân lực là một trong ba thách thức lớn mà thị trường bất động sản sẽ đối mặt vào năm 2024, cùng với vấn đề về tiền tệ và thị trường cung cấp. Ông Lực lưu ý rằng ngành này đã thiếu nhân sự có kỹ năng và kinh nghiệm, và với quy định nghiêm ngặt hơn về hành nghề, việc xây dựng đội ngũ môi giới từ bây giờ là một yếu tố quan trọng để đảm bảo sự ổn định của ngành và thu hút trở lại lực lượng môi giới khi thị trường phục hồi.

Theo ông Nguyễn Văn Đính, Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam, năm 2024, thị trường sẽ mở ra nhiều cơ hội mới khi các vấn đề cơ bản được giải quyết. Sự thay đổi này, bao gồm việc thông qua Luật Nhà ở sửa đổi và Luật Kinh doanh Bất động sản sửa đổi, cũng như sự xuất hiện của Luật Đất đai sửa đổi trong tương lai, sẽ tạo điều kiện để hoạt động của người môi giới trở nên chất lượng hơn.

Việc một số môi giới rời bỏ thị trường có thể được coi là một cơ chế tự nhiên để tạo sự cân bằng trên thị trường, và để tạo điều kiện cho những người có kỹ năng và kinh nghiệm thể hiện mình. Đối với doanh nghiệp, việc xây dựng đội ngũ nhân sự xuất sắc cả về chuyên môn và tư duy sẽ giúp họ đạt được uy tín và vị thế mạnh trên thị trường.